Autentyk z 2004.

Graliśmy kiedyś koncert przed bardzo małą publicznością, w dodatku w sztok pijaną. Z podłogi mogło się podnieść tylko dwóch panczurów, ale byli tak nawaleni, że nie mogli na siebie trafić w pogo. Choć próbowali.

Autentyk z 21.03.

Zasłyszana rozmowa telefoniczna: "Słuuuchaj, jest taka sprawa, że świnia zabiła się o studnię... Wchodzisz w to? ... 4,5 zł za kilo..."

Ryba ma właśnie wyskoczyć ponad wodę w pogoni za ważką. Na rzekę opadają dwie lądujące kaczki. Ryba nie wyskakuje; spłoszona spływa na głębinę pod kępę wodorostów.
 

Ważka nie ma poczucia istnienia ryby; kontynuuje swój lot godowy rozdając zalotne blaski i lśnienia ważkowym samicom, uzbrojonym w uwodzicielską obojętność.

Rzeka nieustannie płynie, tocząc się teraz przez bezkres pola, z którego zjeżdżają żniwujące całą noc kombajny i traktory. Rumor już cichnie, zaczyna przypiekać poranne słońce.
 

Wśród walcowatych snopów skoszonego zboża pojawia się lis. Ruda plamka poruszająca się po jednolitym słomiastym tle wielkiego pola.

Tak widzi go myszołów, bezszelestnie zakreślający koła pod bezchmurnym niebem.

W domu, na końcu podziemnego korytarza, tuż pod szczeciną skoszonego zboża budzi się polna mysz.

Czyści futerko, jak każdego ranka i wychodzi na powierzchnię.

Przeciera oczy ze zdumienia:

Tam, gdzie wczoraj kładł się przyjemny, bezpieczny cień gęsto rosnących, metrowych łodyg żyta, teraz jest płaska patelnia przypiekana słońcem.

Świat myszy przestał istnieć z dnia na dzień, ale życie toczy się dalej: lis nieruchomieje, zasadzając się na zdezorientowaną mysz.

Myszołów też dostrzega łatwą zdobycz. Składa skrzydła, by błyskawicą spaść z wysokości na ofiarę.

Dlaczego atak nie następuje?

Drapieżnik widzi z wysokości nową, czerwoną plamę, jaka pojawia się w dole na słomiastym tle. Czerwona, zbliża się do plamy pomarańczowej, która nagle zaczyna się szybko oddalać, aż znika z pola widzenia.

Mysz nigdy nie dowie się, że to, co ją uratowało, ma na imię Alicja.

Alicja tańczy po nasłonecznionym rżysku z dużym czerwonym balonem na sznurku. Nie ma świadomości istnienia myszy, lisa, ani myszołowa. Korzystając, że nie jest widziana przez nikogo, śpiewa i ćwiczy ruchy modelki. Alicja marzy, żeby zostać gwiazdą.

Dopiero za 40 lat, gdy już będzie miłą, zmęczoną starszą panią, Alicja zrozumie, że nie ma nic bardziej pospolitego, niż chęć zostania gwiazdą.

Teraz Alicja ma cztery lata, na urodziny dostała czerwony balon. Który za kwadrans pęknie. Ale my już tego nie chcemy widzieć.

(...) Między blokami – tymi nowoczesnymi i tymi z lat siedemdziesiątych – można wypatrzeć trochę starych domów, głównie przedwojennych wilii. Tak się składa, że jedna znajduje się na mojej ulicy. To jednopiętrowy domek w zabiedzonym ogródku. W tym ogródku stoi sąsiad i patrzy na psa.

Sąsiad ma może siedemdziesiątkę, nosi flanelową koszulę i workowate spodnie podciągnięte pod splot słoneczny. Krzyżuje ramiona na piersiach jakby chciał połamać sobie żebra. Ma haczykowaty nos i nastroszone brwi. Jego twarz mogłaby należeć do zbrodniarza wojennego, wyciągniętego z jakiejś mysiej dziury w La Paz czy też Buenos Aires.

Stoi i patrzy na psa. Ani drgnie. Jego brwi przypominają szron na patyku. Oczy pod nimi też są chłodne.

Przypuszczalnie mieszka tutaj od dziecka, może nawet urodził się w tym domu, ewentualnie dostał go za jakieś zasługi w młodości. Dawno temu miał dom wśród zieleni. Widział, jak budują tutaj czteropiętrowe bloki, jak podciągają linię autobusową, a spokojną wcześniej ulicą zaczęły śmigać syrenki, zaporożce i fiaciki. Pewno myślał, że na tym się skończy, ale nagle, na początku jego starości pobudowali te apartamentowce, syrenki, zaporożce i fiaciki zmieniły się w ople, passaty oraz fordy, przy czym jest ich jeszcze więcej.

Impreza po wernisażu, znam 2 osoby na 30. Ktoś akurat przegląda moją książkę i jakaś dziewczyna mówi:

- Czytałam to. Przeczytałam 10 stron, ale więcej nie mogłam.
- Ale co, nic tam nie wydało ci się zabawne? - pyta tę dziewczynę Sławomir Shuty, bo akurat też stoi obok.
- Nie, raczej irytujące - odpowiada ona i pyta mnie - A ty czytałaś?
- Właściwie to ja ją napisałam - stwierdzam nieśmiało.
- Aha - mówi ona. (chwila ciszy)

Gdzieś na świecie miały miejsce historyczne wydarzenia, sławni, francuscy aktorzy wyjeżdżali z kraju stając się sławnymi, rosyjskimi aktorami, ktoś dokonywał przełomowego odkrycia, ktoś inny dostawał nominację do Oscara, w życiu znacznej części populacji nic nie było już takie jak wcześniej. Tylko w życiu Arkadiusza Pszczoły wszystko było takie jak zawsze.

Uważał, że napisanie swojego najlepszego wiersza ma jeszcze przed sobą. Uważał tak od wielu lat, świadomość ta pomogła mu przetrwać upadek komunizmu, sejm I, II i kolejnych kadencji, wszystkie pielgrzymki papieża Polaka do ojczyzny, wszystkie zapowiadane końce świata i wszystkie porażki reprezentacji Polski. Nie wszystek umrę, zostanie po mnie mój najlepszy wiersz, którego napisanie mam jeszcze przed sobą, zwykł myśleć Arkadiusz Pszczoła w chwilach egzystencjalnych kryzysów. Było to naprawdę przemijające: w świecie, w którym wszystko się kończy i przemija, jedyną pewną i stałą rzeczą było to, że najlepszy wiersz Arkadiusza Pszczoły jeszcze nie powstał.

Coś tam niby się w jego życiu działo, ale on nie przejmował się tym za bardzo, na wszelkie wyroki losu reagował ze spokojem entomologa, który widział już wszystkie motyle świata. Raz na przykład miał prawdziwą narzeczoną. Miał dwadzieścia kilka lat i kilka milionów złotych w kieszeni – było to jeszcze przed denominacją. Był to jednak związek trudny i na odległość: ona mieszkała w Zabrzu, a on w Bytomiu. Ktoś powie, że to niewielka odległość i będzie miał rację. Ktoś inny powie, że każda, nawet najmniejsza odległość może być przeszkodą i też będzie miał rację. Arkadiusz Pszczoła stanowił trzecią stronę w tym sporze: uważał, że jest to duża odległość. Odległość, która skłania do pisania pełnych tęsknoty wierszy. Odległość, która czyni romans tragicznym. Kiedy narzeczona Arkadiusza Pszczoły, Marzena, zaproponowała, że może przeprowadzić się do Bytomia i może wręcz zamieszkać z nim, Arkadiusz Pszczoła doszedł do wniosku, iż jest to właśnie ten moment, kiedy należy zakończyć tę znajomość. Uświadomił sobie w jednej chwili, że na pewno nie napisze nigdy swojego najlepszego wiersza, jeśli ta kobieta się do niego wprowadzi, postawi na parapetach wymagające pielęgnacji rośliny doniczkowe, zostawi włosy w umywalce.

– Zaczyna się od rośliny doniczkowej – tłumaczył. – Następnie będziesz chciała mieć ze mną chomika. Być może kanarka. Coś, co wymaga uwagi i opieki, czyniąc życie nie do zniesienia. A w końcu powiesz, że sama chcesz się rozmnażać i tego nie zniosę. To znaczy nie samego rozmnażania, ale tego, co jest później. Kochałem cię, gdy mieszkałaś w Zabrzu, ale teraz, kiedy myślami i jedną nogą jesteś już w Bytomiu, przestałem cię kochać.

Marzena najpierw rozpłakała się, a potem zabrała swoje myśli i nogę z powrotem do Zabrza. Oddała z godnością pierścionek zaręczynowy za kilka milionów złotych i powróciła do swojego zwykłego życia bibliotekarki ze Śląska. Choć miała dopiero dwadzieścia kilka lat, naszła ją dojrzała refleksja, że życie nie jest przeważnie tak jak w książkach. Ale z drugiej strony nie jest też takie jak w telewizji. Życie jest po prostu takie jak w życiu, pomyślała Marzena, na długo zanim przeczytała powieści Paulo Coelho. Kilka miesięcy później spotkała mężczyznę, który nie był Arkadiuszem Pszczołą. W krótkim czasie miała z nim rośliny doniczkowe, chomika, a w końcu nawet dziecko. Przeniosła się z Zabrza do Mysłowic, gdzie wciąż była bibliotekarką, ale dodatkowo po pracy robiła też pierogi lub kluski śląskie. Lubiła to. Czasem wracały do niej wspomnienia o dawnym narzeczonym, ale wtedy zaczynała rozwiązywać krzyżówkę lub myśleć, co zrobić na obiad, by uczynić świat lepszym. On natomiast nigdy nie myślał specjalnie o Marzenie. Kobieta jak kobieta. W samej Polsce jest dwadzieścia milionów kobiet, które nie czują potrzeby przeprowadzenia się do Bytomia i wywierania tym samym negatywnego wpływu na twórczość Arkadiusza Pszczoły.

Siedział prosto, jakby opatry o ścianę poczekalni u lekarza. Ale tu nie było żadnej ściany, żadnego szpitala. Świeciło słońce, a on siedział na dębowej kłodzie w środku rozbudzonego lasu, przy przecięciu dwóch piaszczystych dróg. Jedna łączyła wieś z łąkami, druga prowadziła z miasta nad jezioro.

Siedział w bezruchu, z rękami wspartymi na kolanach. Baldachim koron wielkich sosen rzucał przyjemny cień na głowę przykrytą szarą czapką z daszkiem, bez napisu. Zarośla czeremchy otaczały go zieloną, uspokajającą kurtyną. Stary, solidny, markowy rower w kolorze intensywnie niebieskim postawił podparty na nóżce.

Minęło południe i słońce przesunęło cień, więc teraz siedział w grzejących promieniach. Nie zmienił miejsca, czapki też nie zdjął.

Na rozgrzany piasek drogi, tuż przed nim, wypełzła beznoga jaszczurka padalec, znieruchomiała i rozpoczęła plażowanie. Kiedy słońce przykryło drogę cieniem, jaszczurka zsnunęła się w zarośla.

Miał już wstać, kiedy z oddali zaczął narastać hałas łamanych gałęzi. Coś w pośpiechu przedzierało się przez gęstwinę i było coraz bliżej.

W pędzie przemknęło stado muflonów. Jeden czarny byk z wielkimi rogami minął go z lewej strony, drugi popędził tuż obok prawej ręki. Za nimi gnało siedem brązowych samic z płowymi jagniętami. Wszystkie przegalopowały pomiędzy nim a niebieskim rowerem.

Pył wzniesiony pędem racic powoli opadał na piaszczystą drogę. Wysoko na sośnie ostro zastukał dzięcioł, a potem przeniósł się dalej i stukanie dochodziło jak zza kurtyny; w końcu ucichło. Wtedy przyczłapał zziajany pies. Na pysku miał jeszcze pianę, boki falowały po długim pościgu. Przypadł do piasku na drodze i wpatrywał się oczekująco w siedzącego na dębowej kłodzie.

Pies był czarny, potężnie zbudowany, rasowy, z obrożą świadczącą o dobrobycie właścicieli. Muflony, za którymi beztrosko zapędził się w głąb lasu, gdzieś zniknęły. Został sam, w miejscu którego nie znał. Wtedy dostrzegł siedzącego na pniu. Znajoma ludzka woń kazała mu podejść.

- No i zgubiłeś się – na dźwięk ludzkiego głosu pies podczołgał się bliżej, zamerdał ogonem i zamarł w oczekiwaniu.

Promienie słońca przedzierały się jeszcze przez liście drzew, majacząc na szarym piasku leśnych dróg jasnymi refleksami, ale było widać, że dzień zmierza już ku końcowi. Z daleka, od strony łąk doleciał krzyk żurawia. Jakieś małe zwierzę, wiewiórka albo kuna, zaszurało na korze sosnowych gałęzi. Dzięcioł znów puścił ostrą serię gdzieś nad głowami człowieka i psa. Mógł to być ten sam dzięcioł, ale mógł być inny.

Człowiek sięgnął dłonią do daszka czapki, uniósł ją nad głowę, przewietrzył i z powrotem nasunął. Pies podniósł się na przednich łapach i usiadł. Teraz było widać jego potężne barki i wielki łeb zwieńczający byczy kark.

- No, czas – powiedział człowiek i wstał. Podszedł do roweru, stopą zamknął podpierającą go nóżkę. Wsiadł i ruszył drogą prowadzącą na łąki, gdzie stała chata, którą dawno temu postawił tam jego ojciec. Pies patrzył jak postać oddala się. Potem pokłusował śladem, jaki koła zostawiły w szarym piachu leśnej drogi.

Nie ma już słońca nad skrzyżowaniem piaszczystych dróg przecinających las, więc nie ma i cienia od tego słońca. Jest noc, tłusta jak urodzinowy tort. Do dębowej kłody na skrzyżowaniu podchodzą dziki. Prowadząca locha prycha, odyniec też; stado obchodzi wielkim, bezpiecznym kręgiem miejsce naznaczone wonią psa i człowieka. Dziki wolą trzymać się od tego z daleka. Rano słońce zastanie dzikie stado na granicy lasu i łąki, ryjące w nowej trawie w poszukiwaniu białka dżdżownic, pędraków i nornic. W porze pierwaszych porannych wiadomości dziki powrócą w leśną gęstwinę. Z tych wiadomości ludzie w mieście dowiedzą się że ich dyktator rozpoczął umieranie. To nie będzie tak podane, ale jeśli to, co powiedzą ostrożni poranni spikerzy miałoby mieć jakiś sens, to musiałoby oznaczać właśnie to: zdrowie dyktatora właśnie rozpoczęło ucztę z panią śmiercią.

Człowiek obudzi się w swojej chacie na łące. Nie włączy porannych wiadomości, jak ma w zwyczaju, bo po otwarciu oczu zobaczy na podłodze psa. Podejdzie do lodówki, otworzy zamrażalnik i wyjmie dwie porcje mięsa: udo z jelenia i filet z lina. Pierwszy odmrozi się filet z ryby. Pies pochłonie go trzema chapsami i będzie oczekiwał na więcej. Jeleń dojrzeje do podania po godzinie. Radio wciąż będzie mówiło coś do ludzi, ale człowiek go nie włączy, bo wyjdzie z psem na długi spacer. Wieczorem odmrozi gęś, upiecze ją i pożre razem z psem. Radio będzie wrzało, kipiało, ale oni już będą spali, umęczeni słonecznym dniem na łące i w lesie. Ważne, przełomowe doniesienia nie mają do nich dostępu. Rano słońce znów wstanie na wschodzie, a zajdzie dopiero wieczorem na zachodzie. Lato.

- Kiedyś jedliśmy mięso...

- Poważnie?!

- I paliliśmy papierosy...

- No, no...!


- I teledyski Madonny były cenzurowane...

- Tej Madonny do zarabiania pieniędzy? Coś czytałam kiedyś.

- Czytałaś?
- O tej Madonnie.

- I pragnęliśmy dużo pieniędzy...

- Nie mieliście pieniędzy?!

- Ale mieliśmy prawo autorskie ograniczające dostęp do kultury.

- ...?

- I wszyscy chcieliśmy mówić po angielsku...
- Jezu, nie żartuj, mam już prawie szesnaście lat!

- Tak było.
- Ale tandetę mi tu sprzedajesz tatku.