Czytelnia człowieka dla ludzi

Wisława Szymborska

Wywiad z dzieckiem

Mistrz od niedawna jest wśród nas.

Dlatego czai się ze wszystkich kątów.

Zasłania twarz rękami i patrzy przez szparkę.

Staje czołem do ściany, potem odwraca się nagle.

Mistrz odrzuca z niesmakiem absurdalną myśl,

że stół spuszczony z oka musi byś stołem bez przerwy,

że krzesło za plecami tkwi w granicach krzesła

i nawet nie próbuje skorzystać z okazji.

To prawda, trudno świat przyłapać na inności.

Jabłoń wraca pod okno tuż przed okamgnieniem.

Tęczowe wróble zawsze pociemnieją w porę.

Ucho dzbanuszka złowi każdy szmer.

Szafa nocna udaje bierność szafy dziennej.

Szuflada stara się przekonać Mistrza,

że jest w niej tylko to, co do niej wcześniej włożono.

Nawet w książce z bajkami otwartej znienacka

królewna zawsze zdąży usiąść na obrazku.

Czują we mnie przybysza — wzdycha Mistrz —

nie chcą obcego przyjąć do wspólnej zabawy.

Bo żeby wszystko, cokolwiek istnieje,

musiało istnieć tylko w jeden sposób,

w sytuacji okropnej, bo bez wyjścia z siebie,

bez pauzy i odmiany? W pokornym stąd — dotąd?

Mucha w pułapce muchy? Mysz w potrzasku myszy?

Pies nigdy nie spuszczany z utajonego łańcucha?

Ogień, który nie może zdobyć się na nic innego,

jak sparzyć po raz drugi ufny palec Mistrza?

Czy to jest ten właściwy ostateczny świat:

rozsypane bogactwo nie do pozbierania,

bezużyteczny przepych, wzbroniona możliwość?

Nie — krzyczy Mistrz i tupie tyloma nogami

iloma rozporządza — w tak wielkiej rozpaczy,

że mało by tu było i sześciu nóg chrząszcza.

Kiedy pisałem to kolorowe powiadanie, jakieś 15 lat temu – czy tam tylko zerżnąłęm z jakiegoś Hemingwaya czy kogo ja tam wtedy czytałem – to nie przypuszczałem, że opisuję zwyczajny poniedziałek '2012 mojej dalszej sąsiadki oraz wielu pewnie, których istnienie zaledwie podejrzewam. (LC)

- Twarz mam, faktycznie ... - rozbłysła w niej pozytywna myśl, gdy robiąc poranną łazienkę złapała swoje zbliżenie w lustrze - ... inteligentną... - starła z odbicia trzy musze bobki mącące obraz - ... można z nią porozmawiać na każdy temat.

Ta głęboka prawda sprawiła, że poczuła się lepszym człowiekiem.

- Mogłabym mieć elektryczną suknię, ale bym zadała szyku! - odłożyła na szklaną półkę plastikową lokówkę i przeniosła swoje myśli do kuchni, w okolice słoika z wodą po ogórkach. Popiła powoli, smakując i marząc:

- A gdybym tak została gwiazdą...?  Przecież to takie proste. Zrzuciłabym jutro z osiemnaście kilo i wszyscy zwariowaliby na moim punkcie. Nikt by już się nie ośmielił wypominać mi pochodzenia w towarzystwie; a bo to takie ważne w końcu, że się jest dzieckiem nałogowej pijaczki i tępego sadysty utrzymującego się z pędzenia bimbru?

Łatwość zostania gwiazdą nie odpowiadała jej chwilowej potrzebie przeżycia czegoś niezwykłego. Zapaliła więc i włączyła radio w nadziei usłyszenia czegoś oryginalnego, co by ją natknęło. Ale radio nic jej nie powiedziało. Nic ciekawego.

- Nie ma żadnych wiadomości - zdenerwowała się - a oni nadają bez przerwy!

Przekręciła gałkę w lewo i natknęła się na głos Johna Lennona brylującego w „Imagine".

- Ten głos ... - sztachnęła się płyciutko, delikatnie i elegancko, automatycznie ulegając magii wielkiego świata. - Dobrze byłoby go skądś znać prywatnie. Gość z lepszego domu: do każdych spodni osobny pasek, ranczo zamiast działki pracowniczej; porozmawiało by się przez komórkowy, o poezji, jakie trendy w Njujorku; fajnie by było przypomnieć sobie taki głos... wcale by mnie to nie zepsuło.

Spojrzała na zegarek, dochodziła dziesiąta. Zamknęła za sobą drzwi i schodząc po schodach zdrapała ze stopni gumy wyplute przez dzieciarnię, uporządkowała klomb przed blokiem, pokręciła się trochę, temu - dzień dobry, temu - jak leci, coś o przymrozkach, coś o ciśnieniu, o biomecie, wydrapała szlam ze studzienki, obejrzała gazety przez szybę w kiosku, ponarzekała na psie gówna, na podwyżki, kryzys, i ... już jedenasta, pora na kawkę u Kaczmarkowej, jak w każdy poniedziałek.

Opowiadanie Zygmunta Haupta możecie przeczytać w „Morelach i Grejpfrutach” dzięki życzliwej przychylności Janusza Drzewuckiego (Redaktor Naczelny SW „Czytelnik”)

Deszcz

Niektóre sprawy zapamiętuje się w życiu na zawsze.

Pamiętam na przykład jeden deszcz. Musiałem być przez jeden dzień w tym miejscu obcym, nie znanym mi dotąd, byłem tam przez cały dzień i deszcz padał przez dzień cały, i zaledwie ustał nad wieczorem.

Kiedy przyjechałem tam rano, wcześnie, to przyjechałem już za tego deszczu. To było lato i ciepło i nic właściwie nie dolegało owego dnia, tylko deszcz. Było zielono: jasna zieleń wczesnego lata, jasna, srebrzysta i dlatego srebrzysta, że była zaciągnięta szarugą tego deszczu. Na stacji kolejowej trzeba było poczekać, może na to, ażeby ten deszcz trochę przestał tak padać, bo nie było nań rady – deszcz ulewny, ciągły. Potem, jak miałem tam pobyć cały dzień, to i przyzwyczaiłem się do tego deszczu, jakby należał on do krajobrazu, jakby tu nie miało nigdy być co innego, tylko deszcz. Bo ani przedtem tam nie byłem nigdy, ani potem. Mogłem sobie domyślać się, jak tam było za sucha, za pogody i słońca, ale wtedy, kiedy byłem, to był deszcz i zielono. Pamiętam zieleń tego miejsca, jakby zieleń ta, jak farba przez ten deszcz rozpuszczona, zafarbowała wszystko na zielono.

Powiedziałem tu przedtem: szaruga. Otóż nie, nie była to szaruga. Było coś świeżego, żywego w tym deszczu: padał prosto, nie zacinał, nie zalewał szyb okiennych ani ścian, ale w jakiś stanowczy, zdecydowany sposób, gdzie tylko było obrócić oczy, leżał pionowo na tym zielonym krajobrazie z zieleni drzew.

Ciąg dalszy, Klick !!!

Jerzy Pilch
Narty Ojca Świętego

Świat Książki, Warszawa 2004

Jerzy Kosiński

(14 czerwca 1933 w Łodzi - 3 maja 1991 w Nowym Jorku)

Kroki, 1968
PIW, Warszawa 1989

 

Pierwsza historia z tego zbioru

 
JECHAłEM coraz dalej na południe. Wioski były

małe i ubogie; gdy tylko się w którejś zatrzymałem,
wokół samochodu zbierał się tłum, a dzieci śledziły
każdy mój ruch.

Postanowiłem spędzić parę dni w ogołoconej z roślinności,
pełnej pobielonych chat wiosce; chciałem
odpocząć, a także oddać do prania i reperacji odzież.
Kobieta, która się podjęła tej pracy, wyjaśniła, że
zrobi to szybko i sprawnie, ponieważ ma pomocnicę – młodą
dziewczynę, sierotę, zmuszoną do zarabiania
na własne utrzymanie. Wskazała na dziewczynę
patrzącą na nas z okna.

Kiedy wróciłem następnego dnia, żeby odebrać
uprane rzeczy, we frontowym pokoju się na nią natknąłem.
Od czasu do czasu podnosiła na mnie oczy,
a ilekroć napotkałem jej wzrok, usiłowała ukryć zainteresowanie
moją osobą i coraz niżej pochylała głowę nad szyciem.

Przekładając dokumenty do kieszeni świeżo uprasowanej
marynarki zauważyłem, z jaką ciekawością
spogląda na plastikowe karty kredytowe, które na
chwilę położyłem na stole. Zapytałem, czy wie, do
czego służą; odrzekła, że nigdy czegoś takiego nie widziała.

Ciąg dalszy Klick!!!

Wojciech Kuczok zakończył pisać „Senność" w 2008 roku i od razu wydało ją WAB, potem Magdalena Piekorz nakręciła film na podstawie tej dobrej prozy. Książka kosztuje niecałe 40 zł a jest w niej dużo do czytania – 248 stron. Takie w niej daje autor na przykład fragmenty jak poniżej (o ile ktoś nie czytał – powinny zachęcić, a jak czytał to też).

Róża wie, że nie ma niczego bardziej przygnębiającego
dla człowieka niż przywyknąć do bycia niekochanym,
wziąć to za stan naturalny, oczywisty, za regułę,
potwierdzaną czasem wyjątkami. Bywa, że trzeba wtedy
każdego poranka przekonywać się do sensowności
rzeczy najprostszych, zaraz po przebudzeniu, samotnie
w łóżku o wiele za dużym mówić do siebie jak pielęgniarka
do niedołężnego pacjenta: ,,A teraz wstaniemy,
otworzymy okna, wywietrzymy mieszkanko, umyjemy
się"; Róża się boi, bo z czasem może dojść do tego, że
przestraszona nagłym bezdechem będzie musiała sobie
po kilka razy dziennie przypominać: ,,0j, musimy oddychać,
jeśli przestaniemy oddychać, to już nie pożyjemy,
a przecież chcemy sobie jeszcze trochę pożyć, mimo
wszystko, prawda?" Niekochanym niewiele się przytrafia,
ich nieżywe życia porastają pleśnią, ich dusze się duszą.
Róża bywała uwielbiana, podziwiana, adorowana,
że też, sięgając po miłość, musiała trafić na Pana Męża,
tak niemiłosiernie nieobecnego; teraz ma więcej czasu
niż życia.

Dalej Klick!!!

Internetowa powieść kryminalna (w odcinkach), w której ginie Świetlicki (na początku).




Rozdział 32

- … Zielony Franku. Płyń, płyń,płyń. Na materacu dmuchanym płyń! – mówią słowa piosenki „Materac” – powiedział Marcin Świetlicki do zebranych dzieci – Chciałbym, abyście teraz pomyśleli, czy i wam mogłaby przydarzyć się taka historia. Poezja albowiem często ociera się o życie, a ono jest pełne niespodzianek.

Wciąż lubiła tego człowieka i naprawdę nic do niego nie miała. Czuła, że z nim czeka ją długie i wolne od depresji życie, co najmniej do jutra.

Dalej Klick!!!

Ilustracja: Lucia Giacani & Dinalva Barros

Jerzy Pilch
Bezpowrotnie utracona leworęczność
Wydawnictwo Literackie 1998

Rozdział pierwszy
o uleganiu narkotycznemu urokowi średeniego personelu medycznego.

Rękopis znaleziony na korytarzu szpitalnym

…w szpitalnej piżamie, w szpitalnym szlafroku

wędruję przez szpitalny korytarz.

Czarniawy kanalarz wyjątkowo nikczemnego

wzrostu śpi kamiennym snem na stojącym pod dyżurką

łóżku, lucyferycznie smolisty zarost, monarchicznie

zmierzwiona czupryna i imperialne zaniedbanie

cielesne pozwalają na domysł, iż być może

nie jest to zwykły szeregowy kanalarz, może to jest

ktoś znaczny, ktoś wysoko w kanalarskiej hierarchii

stojący, może nawet jest to — kto wie — sam

król kanalarzy. Dyszy ciężko, rzęzi w delirycznym

śnie niczym zarzynany bawół i akurat w chwili, gdy

mijam królewskie łoże, nad którym lśni neonowy

baldachim z krwawym napisem: ,,Punkt pielęgniarski",

akurat w chwili, gdy staję na palcach, gdy

stawiam jak najlżejsze kroki, by nie zakłócić pełnego

niepojętej grozy snu, on budzi się raptownie,

siada na łóżku i krzyczy boleśnie:

— Gdzie jest moja odzież? Gdzie jest moja odzież?

Ciąg dalszy Klick!!!

Internetowa powieść kryminalna (w odcinkach), w której ginie Świetlicki (na początku).

Rozdział 21

Po jednorazowym lecz pamiętnym stosunku płciowym z Żulią, Zając odmienił swój los. W tym sensie, że wszystko w jego życiu stało się spójne. Nie tak normalnie. Ale jakby lepiej. Papierki takie równo poukładane, podłoga mniej porypana, elegancko w ogóle. Kwiatki w wazonie, popielniczka wypierdzielona. Czad. Wódka z kieliszka.

Zając chciał najpierw szukać Żulii, gdyż był romantyczny. Nie znalazł. Nie był w stanie. Znał tylko swoje środowisko.

Poszedł na posterunek policji. To znaczy najpierw się nastukał, a potem poszedł.

- Przyszedłem złożyć doniesienie na złą kobietę – oznajmił na posterunku.

Kazali mu wyjść i wytrzeźwieć. Postraszyli policją.

Wrócił następnego dnia. Trzeźwy.

- Przyszedłem złożyć doniesienie na złą kobietę – powtórzył.

Dorota Masłowska

Paw królowej

Wydawnictwo: Lampa i Iskra Boża , Maj 2005




… ale co to, migają niebezpieczne światła owszem i syrena jakaś tu wyje, lecz zamiast samochodu pędzącego na łeb na szyję, widzi Katarzyna, z charyzmą pomrowu pełznącego poloneza, ona biegnie tutaj, owszem, ale o co tutaj biega? Ona tego nie wie, ale ja to wiem i powiem, takie są narratora prerogatywy opowieści o konwencji szkatułkowej, że on jako nieliczny zna tu różnych rzeczy powody, między innymi tak niewielkiego przemieszczenia tego samochodu, co wyruszył z komisariatu zaledwie parę ulic obok przed około godziną, lecz wolniej jedzie niż gdyby się zatrzymał, a może nawet wolniej niż gdyby się cofał, z taką jedzie on prędkością tajemniczo niezawrotną, choć na sygnale jedzie, więc dlaczego się tak wlecze, jakieś dziwne sekrety odbierają mu zwrotność i szybkościowe zalety. Dalej Klick!!!