Witold Gombrowicz, DZIENNIK 1957-1961, fragment/cytat

1958
IV

Wtorek

Zdarzyło mi się wczoraj... Coś jak dalszy ciąg psa w estancji...

Gdybym powiedział, że nic nie może się równać pod

pewnymi względami, w pewnym znaczeniu, ohydzie dylematu,

jaki przeżyłem... Że znalazłem się tam gdzie człowieczeństwo

musi wymiotować... Mógłbym to powiedzieć. Mogę też

dręczyć się tym — lub nie dręczyć — to właściwie ode mnie

zależy.

Leżałem w słońcu, sprytnie zaszyty w łańcuchu górskim,

jaki tworzy piasek naniesiony wiatrem na krańcu plaży. Są

to góry piaskowe, wydmy, obfite w przełęcze, zbocza, doliny,

labirynt obły i sypki, gdzieniegdzie porosły krzakiem wibrują -

cym pod nieustannym parciem wiatru. Zasłaniała mnie spora

Jungfrau, szlachetnie kubiczna, wyniosła — ale o dziesięć

centymetrów od mojego nosa rozpoczynał się wicher, sieczą -

cy bez wytchnienia Saharę, paloną słońcem. Żuki jakieś —

nie wiem, jak je nazwać — pracowicie snuły się po tej pustyni

w celach niewiadomych, I jeden z nich, nie dalej niż na odległość

mojej ręki leżał do góry nogami. Wiatr go przewrócił. Słońce

piekło mu brzuch, co zapewne było wyjątkowo nieprzyjemne

zważywszy, że ten brzuch zwykł zawsze pozostawać w cieniu —

leżał przebierając łapkami i wiadomo było, że nic innego

mu nie pozostaje jak tylko to monotonne i rozpaczliwe przebieranie

łapkami — i już omdlewał, po wielu może godzinach,

już konał.

Ja, olbrzym, niedostępny mu swoim ogromem, który to

ogrom czynił mnie dla niego nieobecnym — przyglądałem się

temu machaniu... i, wyciągnąwszy rękę wydobyłem go z kaźni.

Ruszył naprzód, przywrócony w jednej sekundzie życiu.

Zaledwie to uczyniłem, ujrzałem trochę dalej identycznego

żuka, w identycznym położeniu. I wymachiwał łapkami. Nie

chciało mi się ruszać... Ale — dlaczego tamtego uratowałeś,

a tego nie?... Dlaczego tamten... gdy ten?... Uszczęśliwiłeś

jednego, drugi ma się męczyć? Wziąłem patyk, wyciągnąłem

rękę — uratowałem.

Zaledwie to uczyniłem, ujrzałem nieco dalej identycznego

żuka, w identycznym położeniu. Przebierającego łapkami.

A słońce paliło mu brzuch.

Czyż miałem przemieniać moją sjestę w karetkę Pogotowia

dla konających żuków? Ale zanadto już zadomowiłem się

w tych żukach, w ich wymachiwaniu cudacznie bezbronnym...

i chyba zrozumiecie, jeśli już zacząłem to ratowanie, nie miałem

prawa zatrzymać się w dowolnym miejscu. Byłoby zbyt straszne

wobec tego trzeciego żuka — zahamować akurat na progu

jego klęski... zbyt okrutne i niemożliwe jakieś, nie do popełnienia...

Ba! Gdybyż pomiędzy nim a tymi, których wybawiłem,

była jakaś granica, coś co mogłoby upoważnić mnie do zaprzestania

— ale właśnie nie było nic, tylko dalszych 10 cm

piasku, ciągle ta sama przestrzeń piaskowa, ,,trochę dalej"

wprawdzie, ale tylko ,,trochę". A przebierał łapkami tak samo!

Jednakże rozejrzawszy się, ujrzałem ,,trochę" dalej jeszcze

cztery żuki, wymachujące i palone słońcem — nie było rady,

wstałem w całym ogromie swoim i uratowałem wszystkie.

Poszły.

Wtedy oczom moim ukazał się stok lśniąco-gorąco-piaszczysty

sąsiedniego zbocza, a na nim z pięć lub sześć punkcików

wymachujących: żuki. Pośpieszyłem z ratunkiem. Wybawiłem.

I już tak sparzyłem się z ich męką tak bardzo w nią wsiąkłem,

że widząc opodal nowe żuki na równinach, przełęczach, w wą.-

wozach, ową wysypkę torturowanych punkcików, jąłem po tym

piasku ruszać się, jak oszalały, z pomocą, z pomocą, z pomocą!

Ale, wiedziałem, to nie może trwać wiecznie — wszak nie tylko

ta plaża, ale całe wybrzeże, jak okiem sięgnąć, było nimi usiane,

więc musi nadejść moment, w którym powiem ,,dość" i musi

nastąpić ten pierwszy żuk nie uratowany. Który? Który?

Który? Co chwila mówiłem sobie ,,ten" — i ratowałem go

nie mogąc się zdobyć na tę straszną, nikczemną prawie arbitralność

— bo i dlaczego ten, dlaczego ten? Aż wreszcie do-

konało się we mnie załamanie, nagle, gładko, zawiesiłem w sobie

współczucie, stanąłem, pomyślałem obojętnie ,,no, dość tego",

rozejrzałem się, pomyślałem ,,gorąco" i ,,trzeba wracać",

zabrałem się i poszedłem. A żuk, ten żuk, na którym przerwałem,

pozostał wymachując łapkami (co właściwie było mi już

obojętne, jak gdybym zraził się do tej zabawy — ale wiedziałem,

że ta obojętność jest mi narzucona przez okoliczności

i niosłem ją w sobie, jak rzecz obcą).

Fragment pochodzi z:

Witold Gombrowicz, DZIENNIK 1957-1961, Wydawnictwo Literackie

Ilustracja: Tomasz Bohajedyn

Dostojewski mówił
że gdyby mu kazano wybierać
między prawdą i Jezusem
wybrałby Jezusa

zaczynam rozumieć Dostojewskiego
(...)

Kup kota w worku

Tadeusz Różewicz

Biuro Literackie, Wrocław 2008

przyj dziewczę przyj

Fragmenty książki Tadeusza Różewicza "Kup kota w worku"

Wymieranie języków

w suwerennym kraju który odzyskał wolność w roku 1989 a teraz ma odzyskać wolność równość niepodległość zaczął zanikać panujący język polan - przepowiedzieli to zresztą zakichani futurolodzy lingwiści którzy stwierdzili że będą zanikały kolejno języki mniejszych plemion i grup etnicznych - na rzecz języka angielskiego jako języka globalnego i superjęzyka amerykańskiego. Toteż niewielki nasz kraj już w roku 2004 i dwa tysiące 5 - zaczął tracić nie tylko zasoby oleju rzepakowego do głowy a także zasoby wody ale również zauważono gwałtowne zubożenie zasobów leksykalnych a nawet parajęzykowych... obok słowa kurwa które zastąpiło prawie połowę zasobów językowych obie półkule mózgu (!) zajęło słowo dupa które odmieniane jest nagminnie w pismach kolorowych przez artystów fotografików strasznie popularne jest słowo zaszczycony (...) wszyscy czują się zaszczyceni przez wszystkich a reszta jest zauroczona każdy chyli czoła a już osiągnięcia w promocji naszej kuchni i piosenki rzucają na kolana powalając po drodze kogo się da... potem jak 5-latki zaczęły czytać i interpretować (!) gombrowicza nastolatki przestały wogóle czytać słuchałem wyznania rezolutnej nastolatki że dorośli powinni pisać o problemach dzieci i młodzieży a nie namawiać ich do czytania żeromskiego „bo my myślimy choćby w Syzyfowych pracach poco oni tak siedzą i ten Borowicz tak patrzy na te birute i tak patrzy i nic nie robią to jest takie nierealistyczne że koleżanki się śmiały nie mówiąc o chłopakach ale to wina nauczycieli...” w ten sposób proces zanikania mowy polskiej kurwa został przyspieszony i ten profesor Balcerczyk czy balcerowicz a nawet kochany miodek nie będzie miał nam co wytykać w języku polskim i musi mówić po amerykańsku sorry.

I tak powoli mowa nasza odchodzi w zapomnienie dzięki jednak pewnej rezerwie w stosunku do języka superamerykańskiego który musi się tylko uporać z importem chińskiego do obu ameryk a także nad wisłę zostało nam superuniwersalne słowo fajny które zastępuje słownik filologiczny psychologiczny teologiczny i w ogóle... a odmienia się tak jak dawne różne przymiotniki np. klawy, fajny fajna fajne fajny fajnego fajnemu fajny o! fajny w fajnym a potrafi określić każdego artystę i każde dzieło sztuki jest to słowo które zastąpiło wszystko i oddaje precyzyjnie nasz stosunek do Wszystkiego

*************

Fajnie

Moja koleżanka anachoretyczka wypchała sobie piersi syropianem na którym wszyscy bojownicy leżeli bez względu na rasę kolor skóry i kolor wyznania nawet mistrz Andrzej który był wtedy kierowcą u Największego polaka obok Kopernika który leżał na seropianie pospołu z jedną panią suwnicową która teraz mówi brzydko o dawnym towarzyszu broni że przeskoczył murek w odwrotnym kierunku my młodzi nie mamy żadnej perspektywy i wiadomości czerpiemy z podręcznika historii Księżnej Anny panie kochanku jestem późno urodzonym wcześniakiem więc nie mam swojej teczki bo od mego poczęcia mija 16 lat a w dzieciństwie molestował mnie papa babcia stryjek i jeden nauczyciel od religii wschodnich kiedy zaczęłam kurwa wąchać klej kit stryj mówił że napisze prośbę do fundacji jednego księcia saudyjskiego z londynu który też jest zamieszany w rurociąg i wodociąg ułożony przez różne elementy na dnie Wisły i Odry dziś fajny dzień, dostałam rzęsy i na urodziny kotka z myszką psa mordercę bulteriera i jamnika wyrzuconego z samochodu pogotowia ratunkowego w Łodzi dostałam też nominację do nikiniki razem z Tadzikiem Ryśkiem i Mietkiem i Kazia Kiełbasą która ma zapewniony wybór miss uniwersum i rolę w serialu sroczka seraju fajny dzień mama się ucieszyła bo wszyscy lecimy do radia czadu mombassy między zdrojów musze przerwać bo mnie swędzi w intymnych miejscach w laptopie mailu mam pierwszy rozdział ale się trochę zniechęciłam bo znów na okładce zobaczyłam madonnę skompowaną madonnę i tę naszą blondynę co patrzy prosto w oczy i cimoszcze i donaldowi i największemu polakowi od zdobycia ameryki a nawet miaklowiczowi zapomniałam że nominację też dostał Janek Czarnoksiężnik stary poczciwy księżyna za ten tomik o biedronce choć nie wiem czy kapłan może promować biedronkę która jest supermarketem po polsku zwie się tak jak przystało na nasze korzenie chrześcijańskie i judeo „Boża krówka”... trochę się pewnie zagalopowałam ekumenicznie, ale takie czasy że bez korzenia ani rusz boć chińczycy mają żeńszeń, przepraszam za spontaniczną ortografię ale świat się tak zmienił że nie tylko nauczyciel ma prawo wybrania swojej ortografii i gramatyki ale również rodzice i uczniowie w bimbusie który jest bez hamulców podobnie jak Mariola ale co ja pierdzielę? dziś był dzień pocałónku na całym świecie słyszałam to w TV mówię o tym dziadziusiowi a on mi że dużo w ślinie bakterii i za pomocą tego ale becikowe powinni dać przede wszystkim dziewczyną co poczęły a właściwie rozpoczęły życie płciowe we Walentynki stare we wieku balzakowskim mogą rodzić in vitro więc becikowe im się nie należy becikowe również powinno być przydzielane małżonką inaczej kochającym ze związków gejów i lesbijek po zlustrowaniu majątku wspólnego do czego ma wyłącznie prawo kanoniczne prałat co całuje wyłącznie w usta kościelnego

Co ja słyszę w pcimiu zamarzły komuś plemniki w pojemnikach i specjaliści wyrzucili na śmietnik jeśli ktoś znajdzie i użyje do zapłodnienia we witro to będzie kłopot!
(str. 9 – 11)

*************

dziś nasza szkoła została przechrzczona z imienia mendalajewa na szkołę imienia konkursu Chopinowskiego mamałysza wydłużono o centymetr a narty o dziesięć imbecyli i osiągnął trzynaste miejsce co znów go postawiło w rankingu na czele wszystkich polaków nawet przed kopernikiem, którego konia wykopali w sopocie i jednym z tych lechów co zmienili wszechświat a nie mogą zmienić gwiazdy ani suwnicowej dobrze że ja nie wiem co robił mój dziadziuś bo najlepiej jestnic nie robić a dziadziuś mówi że też by chciał pisać powieść o leworucji w paryżu którą wywołał jakiś kon co został landratem w Frankfurcie dzięki tej majowej leworucji Joska Fiszera po naszemu rybki obaliliśmy generalissimusa deGula który ma swoje rondo dokoła swojego pomnika koło którego pod palmą pasiesię stado sztucznych kolorowych krów i w ten sposób możemy zabudować pomnikami całą warszawę żeby stworzyć równowagę z pałacem nauki i kultury Stalina który zawarł pakt z hitlerem choć był podobno synem polaka Przewalskiego co stworzył małego konia na tych koniach dojechali aż pod Warszawę kozacy i tatarzy! nie zatrzymując się na linii anglika curczona który postąpił wyjątkowo wrednie z naszym wkładem w zwalczeniu czerwonej zarazy która już od Iwana Groźnego co grał w filmie Einsteina chciała przewrócić nasze przedmurze.

Po reformie temat i jego interpretacje posiada maturzysta który jednak bez względu na płeć według nowej matury wychodzi nawet do ubikacji w towarzystwie jednego z członków komisji śledczej w związku z tym że ściągi zostały uznane za przestępstwo na wzór (str. 11 – 12)

*************

nie wiem czemu nagle znalazłam się na palmie w Dubaju ta palma ma cztery kilometry długości w porównaniu z naszą w Warszawie to jest bzdet ta nasza palma emirat w Dubaju ma tę zaletę że nie ma tam firm izraelskich ale ja już widzę sztuczny śnieg w Dubaju i siedzę z... Darkiem - na orczyku... ostatecznie jeśli zajdę w ciążę to urodzę w emiracie gdzie każdy szejk jest gotów wypłacić polce becikowe w wysokości miliona euro... zbudziła mnie jakaś detonacja pomyślałam że jakiś miejscowy terrorysta wysadził łąkę uchyliłam z trudem powieki bo mam nowe rzęsy długości włosia z ogona konia przewalskiego... w mieście szana w tej sypialni dubaju baju baju w dupaju tak mi się rymuje... śniło mi się że z pustego nieba spadają czarne bociany a to były czarne meszki milimetrowe zaledwie muszki które zbierają się nad moim otwartym owocem kiedy on fermentuje i pomyśleć że te małe muszki są nam genetycznie najbliższe zgubiłam wątek ostrego erotyku z końca XIX wieku przerwa a więc fajnie kiedy kobieta omdlewa (str. 16)

Rząd USA - ustami Białego Domu - zajął tak oczekiwane przez świat jednoznaczne stanowisko w kluczowej sprawie!

W petycji przysłanej do Waszyngtonu, podpisanej przez ponad 12 tys. obywateli, domagano się oficjalnego uznania, że na Ziemi obecni są kosmici i że doszło do ich kontaktu z ludźmi.